«Σε λέω γυναίκα…»

Γράφει η Ελένη Αλεξίου.

«Το χέρι που κουνά την κούνια, κουνά τον κόσμο», λέει ένα παλιό ρητό - σίγουρα όχι σαουδαραβικό. Το διάβασα σε κάποιο βιβλίο εδώ και χρόνια - σίγουρα όχι στον κατάλογο της ΙΚΕΑ.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών θυμήθηκα το ανήκουστο αυτό γεγονός της αφαίρεσης των γυναικών από τις σελίδες του καταλόγου της εν λόγω σουηδικής εταιρίας. Ποιος φέρει ευθύνη για την αφαίρεση; Η χώρα της Μέσης Ανατολής, που έτσι κι αλλιώς δεν κρύβει την υποτίμησή της προς το γυναικείο φύλο; Ή μήπως η σουηδική εταιρία, που έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι προσαρμόζει τις εικόνες των καταλόγων της, ώστε να συμφωνούν με τη νομοθεσία και τις προτιμήσεις των τοπικών αγορών; (Ευτυχώς, δεν άνοιξε ΙΚΕΑ και στον Αμαζόνιο. Σε αυτούς τους καταλόγους θα βλέπαμε να μαγειρεύουν ορφανούς ουρακοτάγκους. ‘Η στο Νίγηρα, γιατί τότε θα βλέπαμε αγριεμένα παιδιά να παίζουν με αυτόματα όπλα. Αυτά «θα προτιμούσαν οι τοπικές αγορές»).

Η στάση της Σαουδικής Αραβίας δεν με εκπλήσσει τόσο. Είναι γνωστό τοις πάσι, όσο και εξοργιστικό, ότι στη Σαουδική Αραβία του άμετρου πλούτου και της πολυτέλειας, οι γυναίκες ζουν στη σκιά και στην υπηρεσία των ανδρών. Στη Σουηδία, όμως, υποτίθεται ότι τα δύο φύλα έχουν χρόνια τώρα κερδίσει την ισότητα και απολαμβάνουν τα οφέλη της. Στον βωμό, βέβαια, του κέρδους οι αξίες και οι αρχές έρχονται δεύτερες.

Μήπως, λοιπόν, εκτός από τον κακό Σαουδάραβα φαλλοκράτη είναι άξιος αποδοκιμασίας και ο υποκριτής κερδοσκόπος Σουηδός;

Η είδηση λίγο έπαιξε στις ειδήσεις, όπως συμβαίνει με κάθε περιστατικό καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών. Όσο πιο απάνθρωπα δολοφονούνται, όσο πιο ανελέητα βιάζονται, όσο πιο συχνά κακοποιούνται από συζύγους, συγγενείς, εργοδότες, μαστροπούς, όσο πιο ψηλά βρίσκονται στα ποσοστά ανεργίας και αναλφαβητισμού, τόσο περισσότερο γίνονται θύματα της σαδιστικής διάθεσης των καναλιών, των δημοσιογράφων, του κοινού. Υποκριτική η συμπάθειά του τύπου. Τα περιστατικά αντιμετωπίζονται μεμονωμένα και το ενδιαφέρον φθίνει, όπως και το ενδιαφέρον του λαγωνικού που αφού εξόντωσε το ένα θύμα του, το εγκαταλείπει προς αναζήτηση του νέου.

Στο «Άγαλμα γυναίκας με δεμένα χέρια» η Κική Δημουλά θέτει το ζήτημα ποιητικά και ρεαλιστικά μαζί.

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,

εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν.

Στολίζεις κάποιο πάρκο. Από μακριά εξαπατάς.

Θαρρεί κανείς πως έχεις ελαφρά ανακαθίσει

να θυμηθείς ένα ωραίο όνειρο που είδες,

πως παίρνεις φόρα να το ζήσεις.

Από κοντά ξεκαθαρίζει τ' όνειρο: δεμένα είναι πισθάγκωνα τα χέρια σου μ' ένα σκοινί μαρμάρινο

κι η στάση σου είναι η θέλησή σου κάτι να σε βοηθήσει να ξεφύγεις την αγωνία του αιχμαλώτου.

έτσι σε παραγγείλανε στο γλύπτη: αιχμάλωτη.

Δεν μπορείς ούτε μία βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου, ούτε μία ελαφριά μαργαρίτα.

Δεμένα είναι τα μάτια σου.

Και δεν είν' το μάρμαρο μόνο ο Άργος.

Αν κάτι πήγαινε ν' αλλάξει στην πορεία των μαρμάρων,

αν άρχιζαν τ' αγάλματα αγώνες για ελευθερίες και ισότητες,

όπως οι δούλοι, οι νεκροί και το αισθημά μας,

εσύ θα πορευόσουνα μες στην κοσμογονία των μαρμάρων

με δεμένα πάλι τα χέρια, αιχμάλωτη.

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα, εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως.

όχι γιατί γυναίκα σε παρέδωσε στο μάρμαρο ο γλύπτης κι υπόσχονται οι γοφοί σου ευγονία αγαλμάτων, καλή σοδειά ακινησίας. 

Για τα δεμένα χέρια σου, που έχεις όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω,σε λέω γυναίκα.

Σε λέω γυναίκα γιατί είσαι αιχμάλωτη.