«Πόσο κάνει θάλασσα και θάλασσα, μαμά;»

Γράφει η Ελένη Αλεξίου.

Όταν ρωτά ένα μικρό παιδί, γεννιέται ένας κόσμος. Αυτός που κυοφορεί μες στο κεφάλι του. Και είναι ο δικός μας, αλλά απ’ την αρχή φτιαγμένος. Όπως τον είδαμε κι εμείς, πριν μεγαλώσουμε, πριν αρχίσουμε σιγά σιγά να τον γκρεμίζουμε.

Ήδη από το τέλος της πρώτης δεκαετίας της ζωής μας δείχνουμε πόσο επιρρεπείς είμαστε στην αμάθεια και την καταστροφή. Σκίζουμε τα βιβλία μας, σφυρίζουμε αδιάφορα έξω από τα βιβλιοπωλεία και τα θέατρα, νομίζουμε ότι ο Χάρρυ Πότερ είναι αυτοβιογραφικός συγγραφέας, ο Σεφέρης διάσημος σέρφερ και Παπαδιαμάντης ένας απλός παπάς.

Στη δεύτερη δεκαετία έχουμε αφήσει πίσω πολλή γνώση. Έχουμε ξεχάσει τη γοητεία του απλού, τη σημασία του μικρού, την αυθεντικότητα του ωραίου. Γινόμαστε μίζεροι στις σχέσεις μας, καχύποπτοι, ανειλικρινείς, σιλικονάτοι μέσα κι έξω.

Όταν γινόμαστε γονείς, μοιάζουμε αναλφάβητοι διδάσκαλοι. Στέκουμε αμήχανοι, όταν οι τρίχρονοι φιλόσοφοί μας μάς ρωτούν «από πού έρχονται τα μωρά;»
«γιατί με έκανες αγόρι, είσαι Θεός;»
«πώς ανεβαίνει τόσο ψηλά χωρίς πόδια το φεγγάρι;».

Έπειτα περνούνε χρόνια κυνηγώντας την κοινωνική καταξίωση, την οικονομική ευμάρεια, τον εαυτό μας, τις κάθε είδους χίμαιρες. Ο κόσμος μας οριοθετείται μεταξύ των αντικειμένων πολυτελείας που έχουμε στην κατοχή μας. Ανοξείδωτες οικιακές συσκευές, κινητά και γκάτζετς τελευταίας τεχνολογίας, ταξίδια που η αξία τους εξαντλείται στο να κομπάζουμε για την πολυτέλεια να τα απολαμβάνουμε. Ξεχνάμε να μιλάμε από καρδιάς. Θυμόμαστε μόνο στατιστικές, ορολογίες, ρητά. Ανακατεύουμε στη μητρική γλώσσα ξένες φράσεις που γίνονται πια τόσο δικές μας, εισχωρούν τόσο στο σώμα του γλωσσικού οργανισμού, που αγγίζουν αναπόφευκτα και το συναίσθημα. Ξένες συνήθειες, ξένες επιθυμίες, ξένες ανάγκες, ξένα όνειρα.

Μόνο στα γεράματα, γυρίζει ο νους στην πρότερη σοφία. Σαν από άμυνα στη φθορά, επαναφέρει μνήμες αλησμόνητες και κατασυγκινούμαστε με μια γνώριμη γεύση, μυρωδιά, με ένα οικείο άγγιγμα, μια καλημέρα. Και δευτερόλεπτα πριν το τέλος, όλοι γυρίζουμε εκεί. Εκεί, όπου ο καθένας μας έφτιαχνε τον κόσμο του στα πρώτα χρόνια της ζωής του. Άλλος στην αγκαλιά των γονιών του, άλλος στο κονάκι του στην κορυφή ενός βουνού, άλλος στο λίκνισμα της βάρκας του.

Γι αυτό, όταν ένα παιδί ρωτάει, μιλήστε του από καρδιάς. Μιλήστε του, όπως θα μιλούσατε σε κάποιον που έχει πολλά να σας διδάξει.

«Τι χρώμα έχει η μουσική;»

και

«πόσο κάνει θάλασσα και θάλασσα, μαμά;».

 

Σημείωση: Ευχαριστώ, Σωκράτη μου, για τα ερωτήματά σου, που με επαναφέρουν στο αστείο αλλά και ουσιώδες, όταν η σοβαρότητα της καθημερινότητας τείνει να γίνει τραγική.
Η 20η Νοεμβρίου έχει οριστεί ως Διεθνής Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Δυστυχώς, εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν ποτέ την ευκαιρία να ξαναφτιάξουν κάτι από τον γκρεμισμένο κόσμο γύρω τους ούτε έχουν δικαίωμα να ρωτήσουν «γιατί;»